İç Hastalıkları (Dahiliye) Uzmanı Dr. Haydar Boynukara, çölyak hastalığının bir bağışıklık sistemi hastalığı olduğunu söyledi.
Çölyak hastalığı; besinlerdeki buğday, arpa ve çavdarda bulunan glüten adlı bir proteine karşı hassasiyet ile ortaya çıkar. Bir bağışıklık sistemi hastalığıdır ve her yaşta görülebilir. İç Hastalıkları (Dahiliye) Uzmanı Dr. Haydar Boynukara, Çölyak Hastalığı üzerine konuştu.
Dr. Boynukara, “Çölyak hastalığı, hastaların sosyal hayatını her anlamda olumsuz etkileyen bir hastalıktır, ancak hastalar hastalığını kabullendikten kısa bir süre yeni yaşama kolayca uyum sağlayabilmektedirler” diyor. İşte o söyleşi…
Çölyak Hastalığı nedir?
Bağırsaklardaki sindirimi sağlayan villüs denilen tüysü oluşumların yapısal bozukluğunda ortaya çıkan ve yiyeceklerin bağırsaktan emilimini bozan bir hastalıktır. Bağırsakta ki bu emilim bozukluğuna buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahılların içerisinde bulunan glüten isimli bir protein neden olmaktadır. Glütenle gıdalar tüketmek ile kendini gösterir, ondan sonra belirtiler ortaya çıkar.
Çölyak hastalığı genetik-ailevi kalıtımı olan bir hastalıktır. Bu hastalarda aile öyküsü önemlidir.
Günlük alınan glüten miktarının yanında anne sütünün verilmemesi, mamalar ve uzun süreli antibiyotik kullanımı gibi diğer çevresel faktörlerin de hastalığın ortaya çıkmasında etkili olduğu düşünülmektedir. Hastalık yaşamın herhangi bir bölümünde ortaya çıkabilmektedir. Çocukluk, gençlik, orta yaş ve yaşlılıkta ortaya çıkabilir. Bazı bireylerde yıllarca hiç belirti vermeyebilir veya çok hafif seyredebilir. Dolayısıyla ileri yaşta bile tanı konabilen bir hastalıktır.
Başta huzursuz barsak sendromu ve laktoz intoleransı olmak üzere benzer şikayetlere neden olabilen hastalıklarla karışabilir. Çölyak hastalarının önemli bir kısmı yanlış tanılarla takip edilmektedir.
Çölyak belirtiler nelerdir?
Çocuklarda; karın ağrısı, karında şişkinlik, ishal, kilo alamama, kusma ve gelişme geriliği gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Yetişkinlerde; karında şişkinlik, kilo azlığı, kas zayıflığı, kansızlık, ishal, halsizlik, gaz şikayetleri, eklem ve kas ağrıları, ciltte kaşıntılı döküntüler görülebilir.
Çölyak nasıl teşhis edilir?
Ayrıntılı anemnez alınmalı, aile öyküsü sorgulanmalı. Kan serolojik testlerinin sadece ön tanı açısından değeri vardır. Kesin tanı klinik olarak şüphenilen hastalarda endoskopik ince barsak biyopsisi ile konur.
Çölyak Hastalığı nasıl tedavi edilir?
Çölyak hastalığının tek tedavisi GLÜTENSİZ DİYET’tir. Glüten içeren her türlü besinden hastaların uzak durması gerekir. Glüten genel olarak buğday, arpa, yulaf ve çavdarda bulunduğundan bunlardan herhangi birini içeren besinler tüketilmemelidir. Diyet konusunda doktorlar, diyetisyenler ve çölyak dernekleri hastalara yardımcı olmaktadır. Doktor tarafından çölyak hastalarına diyet raporu düzenlenir. Bu rapora istinaden SGK, glütensiz ürün temin konusunda hastalara maddi olarak destek sağlamaktadır. Büyük marketlerde çölyak hastalarına ayrılmış glütensiz reyonlar bulunur, genellikle hastalar ürünlerini buralardan temin eder.
Çölyak Hastalığı tedavi edilmezse riskleri nelerdir?
1-Barsakta emilim bozuklukları
2-Çocuklarda büyüme geriliği
3-Kansızlık
4-Kalsiyum ve K vitamini eksikliği
5- Kemik erimesi
6-Depresyon
7-Lenfoma (lenf kanseri)
8-Kalın ve ince barsak kanserleri olmak üzere birçok risk ortaya çıkmaktadır. MEHMET SALİH KESKİN / MARDİN
