Mardin’de 9 tarihi yapının UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne girme sevinci yaşanıyor

Mardin’in Midyat ilçesinde ‘Tur Abdin’ olarak bilinen bölgede bulunan Mor Sobo Kilisesi, Meryem Ana Kilisesi, Deyrulzafaran Manastırı, Mor Gabriel Manastırı, Mor Abai Manastırı, Mor Loozor Manastırı, Mor Yakup Manastırı, Mor Quryaqos Kilisesi ve Mor Azozo Kilisesi, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi’ne girdi. Mardin Valisi Mahmut Demirtaş sosyal medya hesabından karara ilişkin "Midyat Geç Antik ve Ortaçağ Kilise-Manastırları UNESCO Dünya Mirası  Geçici Listesi’ne girmiştir. desteklerinden dolayı Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan Kültür ve Turizm Bakanımız Sayın Mehmet Nuri Ersoy, Midyat Belediye Başkanı Veysi Şahin ve emeği geçenlere teşekkür ediyorum." dedi.
 

"UNESCO'dan Midyat için Müjdeli Karar!"

Midyat Belediye Başkanı Veysi Şahin ise "2020 yılında başvuru çalışmalarına başladığımız Midyat ve  Çevresi (Tur Abdin) Geç Antik ve Orta Çağ Kilise-Manastırları Dünya Geçici Miras Listesi’ne eklendi. Bu konuda bizlerden hiç bir zaman desteklerini esirgemeyen başta Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a, Kültür ve Turizm Bakanımız Sayın Mehmet Nuri Ersoy'a ve emeği geçen herkese katkılarından dolayı şahsım ve Midyat halkı adına teşekkür ediyorum. Ülkemiz ve Şehrimiz Turizmine hayırlı uğurlu olsun." açıklamasını yaptı. 

Deyrulzafaran Manastır

Yukarı Mezopotamya’nın en ünlü tarihi yapıtlarından biri olan Deyrulzafaran Manastırı, Mardin’e 5-10 dakikalık mesafede. Süryani Kadim cemaatinin dini eğitim merkezi olan manastır, 4. yüzyıla tarihlendirilir. Manastır halen Süryani Kilisesi’nin önemli merkezlerinden biri olarak faal durumda.  Manastır,  güneşe tapan Şemsiler’e ait Güneş Tapınağı ile Romalılar tarafından kale olarak kullanılan alanın üzerine kurulmuş. 1932’ye kadar 640 yıl boyunca Süryani Ortodoks patriklerinin ikamet yeri olan ve üç kattan oluşan manastır, 5. yüzyıldan başlayarak farklı zamanlarda yapılan eklentilerle bugünkü haline 18. yüzyılda gelmiş.  Metropolit Aziz Hananyo tarafından 793 yılından itibaren büyük bir tadilat yaptırılan manastır, bir süre onun adıyla anılır. Çevresinde yetiştirilen safran bitkisi nedeniyle manastırın adı daha sonra Safran Manastırı (Deyrulzafaran) olmuştur. Deyrulzafaran ismi, Arapçada manastır anlamına gelen “deyr” ve safran anlamına gelen “zaferan” kelimelerinden gelmiştir.  

Mor Gabriel (Deyrulumur) Manastırı

 Yörenin kutsal merkezi, Midyat’a 22 kilometre uzaklıktaki Yayvantepe köyünde bulunan Mor Gabriel Manastırı. MS 397 yılında kurulan mabet, dünyanın en eski faal manastırlarından biri olma işlevini sürdürüyor. Manastır, Süryani Kadim Ortodoks cemaatinin ünlü ve büyük yapıtlarından biri. Ana kilisedeki mozaikler, doğu bölgelerindeki Bizans sanatının günümüze ulaşabilen en görkemli örneklerindendir. 6. yüzyılın ilk yarısına tarihlenen kubbenin ise vaftizhane için yapıldığı düşünülüyor. Komplekste, Ana Kilise’nin yanı sıra Meryem Ana’ya, Kırk Şehitler’e ve manastırın kurucusu Mor Simeon’a adanmış üç kilise daha var. Mor Simeon Kilisesi’nde Mısırlı keşişlerin mezarı olarak bilinen sekizgen bir anıt mezar ve üç mezar odası bulunmaktadır. 

Meryem Ana Kilisesi (Anıtlı köyü)
 

Hah (Anıtlı) Köyü yakınında bulunan kilisenin mimarisi göz dolduruyor. 1. yüzyılda yapılmış zafer takı biçimli bir Roma yapısının,  5.-6. yüzyıllarda kiliseye dönüştürüldüğü düşünülmekte. Kubbenin dıştan üst yapısı ve çan kulesi ise 20. yüzyıl eklemeleridir. Kilise Mardin civarında az rastlanan kare planı ve merkezi kubbesiyle Deyrülzaferan Manastırı’na benzemektedir..

Hah Katedrali (Mor Sobo Kilisesi)

 6. yüzyılda Mor Sobo’ya adanmış olan bu katedralin kalıntıları, önemli bir tarihi eserdir.