OGM'den edinilen bilgiye göre, lavanta, bir metreye kadar boylanabilen, ballıbabagiller familyasının yarı çalımsı, çok yıllık bir bitkisi olarak biliniyor.
Akdeniz Bölgesi'nde geniş bir yayılım gösteren lavantanın ekonomik değer olarak en çok çiçekli kısmı kullanılıyor. Bitkinin çiçek ve saplarından elde edilen uçucu yağ, dünyada ticareti en fazla yapılan 15 uçucu yağdan biri olarak görülüyor.
Çoğu Akdeniz kökenli 48 lavanta türü bulunuyor. Bu türlerden dünyada ticari değeri en yüksek olanları lavander, lavandin ve spike lavander olarak kabul ediliyor. Bunların da Türkiye'de Isparta, Afyonkarahisar, Denizli, Konya, Kütahya, Muğla, Eskişehir ve Antalya bölgelerinde üretimi yapılıyor.
Lavanta, tür ve çeşidine, iklim ve toprak koşullarına, rakım ve yöreye göre değişmekle birlikte temmuz ayında tam anlamıyla çiçeklenme devresine ulaşıyor ve bu dönemde hasat ediliyor.
Üretimden elde edilen lavanta yağı, başta kozmetik ve parfümeri olmak üzere çeşitli sektörlerde kullanılıyor. Bunun yanında güzel kokusu, ağrı kesici, sakinleştirici, uykusuzluk giderici özellikleriyle sabun ve dezenfektan olarak da üretimi yapılıyor. Ayrıca, idrar söktürücü ve romatizmal ağrıları dindirici etkisinin bulunması nedeniyle ilaç sanayisinde ve aromaterapide de kullanımı yaygın durumda bulunuyor. Lavanta çiçekleri ayrıca sakinleştirici etkisinden dolayı çay şeklinde de tüketiliyor. Gerek alternatif turizm çalışmaları gerekse söz konusu çok çeşitli kullanım alanları dolayısıyla son yıllarda Türkiye'de lavanta üretimi giderek yaygınlaşıyor.
OGM fidanlıklarında geçen yıl 5,7 milyon lavanta fidanı yetiştirildi
OGM bünyesindeki Orman ve Köy İlişkileri Dairesi Başkanlığı (ORKÖY) da orman köylülerine yeni iş alanlarının açılması ve sosyoekonomik yapının yükseltilmesine katkı sağlamak amacıyla Lavanta Yetiştiriciliği Projesi'ni hayata geçirdi.
Projeyle eğimli ve kıraç arazilerin değerlendirilerek lavanta yağı üretimiyle tarımın çeşitlenmesi sağlanıyor. Diğer yandan tarım ve tarımsal sanayi açısından yeni istihdam alanları sağlanarak köyden kente göçün önlenmesi amaçlanıyor.
ORKÖY Lavanta Yetiştiriciliği Projesi'nde üretim alanı 5 dekarı buluyor. Bu yıl için 37 bin lira limitli kredi sağlanıyor. Verilen desteğin yüzde 20'si hibe, geri kalanı faizsiz ve 3 yıl ödemesiz, toplam 6 yılda geri alınıyor.
Orman Genel Müdürlüğü tarafından 2015 yılından bu yana Isparta, Eskişehir, Adana, Ordu, Manisa, Bartın, Bursa, Afyonkarahisar ve Edirne'deki lavanta yetiştiricilerine 195 dekar alanda destek verildi. Ayrıca geçen yıl kurumun fidanlıklarında 5 milyon 722 bin lavanta fidanı yetiştirildi.
Üretim alanları ve ihracat artıyor
Türlerine göre değişmekle birlikte bir ton lavantadan 20-30 kilogram lavanta yağı elde ediliyor. Lavantanın ülke ekonomisine katkısı ise yıllık ortalama 20 milyon lirayı buluyor. Son dönemde üretim alanlarının genişlemesiyle birlikte bu katkının gelecek yıllarda daha da artması bekleniyor.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, lavanta veya lavandinden elde edilen uçucu yağların toplam ihracatı 9,3 tonu bulurken ihracat tutarı 184 bin dolara ulaştı.