Sağlıklı bir yaşam için için vücut ağırlığının vücut kitle endeksine uygun sınırlar içinde bulunması gerekir. Kişi sağlıklı değerlerden uzaklaştıkça hangi yaşta olursa olsun hastalık riski artar ve hayat konforu azalır. Obezite dünya genelinde artan fast-food tarzı beslenme ve azalan hareket ile çağın hastalığıdır. Artan fast-food tüketimi yağlanmayı artırarak kişinin vücut ağırlığının boyuna ve yaşına göre olması gereken sınırların dışında kalmasına neden olur. Obezite noktasına gelen yetişkinler ve çocuklar en kısa sürede tedavi edilmeye başlanmalıdır. Siz de “Yaşa göre obezite sınırı kaç kilo?” sorusunun yanıtını merak ediyorsanız detaylara göz atabilirsiniz.
Obezite Nedir? Obezite Kaç Kilodan Başlar?
Obezite, vücutta metabolizmayı etkileyecek kadar çok yağ birikimi oluşmasıdır. Kişinin vücut alanına göre ağırlığı fazla ise obez kabul edilir. Yetişkinlerde obeziteyi belirlemek için Beden Kitle İndeksi değeri kullanılır. Vücut ağırlığının boyun santimetre cinsinden karesine bölünmesiyle hesaplanan bu değer 30 kg/m2 ve üzeri olduğunda obeziteyi ifade eder. Obezite kilo olarak değil kilonun kişinin boyuna oranıyla değerlendirilebilir. Çocuklarda ise obezite BKİ ile değil standart büyüme grafikleri ile hesaplanır. Obezite değerini bulmak için çocuğun yaşı ile olduğu boy çizelgeden bulunarak boyunun hangi yaşta 50p değerine karşılık geldiğine bakılır. Ulaşılan yaş için açılan yaşa göre ağırlık çizelgesinden ağırlığının yaşı için hangi persentilde yani p değerinde olduğuna bakılır. Eğer vücut ağırlığı boy ve yaşa göre 97p ve üzeri ise kişiler obezite hastası olarak kabul edilir.
Çocuklarda Obezite Değerleri
Obezite yaş ve kilo sınırı çocuklarda yetişkinlerde olduğu gibi değildir. Çocuklarda kızlar ve erkekler için boy, ağırlık ve beden kitle indeksi grafikleri değişir. İki yöntem ile çocuklarda obezite anlaşılabilir. İlk yöntem beden kitle indeksi hesaplandıktan sonra yaşa göre BKİ persentil cetveli açılarak yaşına göre beden kitle indeksinin hangi p değerinde olduğunu bulmaktır. Değer eğer 95p ve üzeri ise obezite kabul edilir. İkinci yöntem ise boy yaşına göre ağırlık değeri üzerinden hesaplanır. Bki’ye göre bakıldığında 95p ve üzeri boy yaşına göre ağırlığa bakıldığında 97p ve üzeri obezite kabul edilir. Bu yöntem ile obezite hesaplama için şu adımlar takip edilebilir:
Çocuğun cinsiyetine uygun yaş-boy persentil grafiği açılır.
Boyunun 50p değerine hangi yaşta karşılık geldiği bulunur ve not edilir.
Bulunan yaş boy yaşıdır.
Çocuğun cinsiyetine uygun yaşa göre ağırlık persentil çizelgesi açılır.
Boy yaşı bulunur ve ağırlığının hangi p değerine karşılık geldiği not edilir.
Eğer sonu 97p veya üzeri ise obezite olarak kabul edilir ve bir uzman görüşü almak gereklidir.
Adölesanlarda Obezite Değerleri
Adölesanlarda da çocuklarda olduğu gibi obezite kilo sınırı nedir sorusunu sormak yanlış olur. Dünya Sağlık Örgütüne göre adölesan dönem 10-19 yaş arasını kapsar. Adölesanlarda obezite çocuklarda olduğu gibi hesaplanır ve obezite kabul edilen değerler cinsiyetlere göre şu şekildedir:
Erkek çocuklarda BKİ’ye göre 95p ve üzeri:
10 yaş: 22.5 kg/m2
11 yaş: 24.5 kg/m2
12 yaş: 26.0 kg/m2
13 yaş: 26.5 kg/m2
14 yaş: 27.0 kg/m2
15 yaş: 27.6 kg/m2
16 yaş: 28.2 kg/m2
17 yaş: 28.8 kg/m2
18 yaş: 29.4 kg/m2
Kız çocuklarda BKİ’ye göre 95p ve üzeri:
10 yaş: 22.6 kg/m2
11 yaş: 23.8 kg/m2
12 yaş: 24.8 kg/m2
13 yaş: 25.4 kg/m2
14 yaş: 25.8 kg/m2
15 yaş: 26.0 kg/m2
16 yaş: 26.1 kg/m2
17 yaş: 26.2 kg/m2
18 yaş: 26.1 kg/m2
Yetişkinlerde Obezite Değerleri
Beden kitle indeksi 30 ve üzerinde olanlar obezite hastası olarak nitelendirilir. Fakat obezite de kendi içerisinde seviyelere ayrılır. 30-34.99 kg/m2 BKİ 1. derece obeziteye işaret eder, 35-39.99 kg/m2 Bki 2. derece obeziteyi, 40 kg/m2 ve üzeri BKİ ise 3. derece obeziteyi ifade eder. Obezite değeri artmakla hastalık riski de artar. Kalp hastalıklarına, felce, tip 2 diyabete, bazı kanserlere, safra kesesi hastalıklarına, uyku apnesine, kireçlenmelere sebep olabilir. Oluşan sağlık sorunlarının tedavisi de obezitede daha da zorlaşır.
Yetişkinlerde Obeziteye Bağlı Hastalık Oluşma Riski
Obezitede sağlık için risk ölçülürken bel çevresi ve kalça çevresine bakılır. Kadınlarda bel çevresinin 88 cm ve üzeri olması, erkeklerde ise bel çevresinin 102 cm ve üzeri olması kilonun sağlık açısından riskli olduğu anlamına gelir. Diğer risk faktörü belirteci ise bel, kalça oranıdır. Bel/kalça kadınlarda 0.85’den fazla ise, erkeklerde 1.0’dan fazla ise android tip yani erkek tipi obezite anlamına gelir. Android tip obezite hastalıklara yakalanma riskini artırırken tedavi şansını azaltır.
Obezite Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Obezite tedavisinin temelini yağ kaybı oluşturur. Yağ kaybı için kişinin vücudundaki fazla ağırlıklardan kurtulması gerekir. Fiziksel aktiviteyi artırmak, kalori alımını azaltmak, sağlıklı besinler tercih etmek gibi yaşamsal değişiklikler kilo kaybına yardımcı olur ancak obezitede bu yöntemler tek başına bazen yeterli olmaz. Kişinin kendi başına uyguladığı yöntemler süreci uzatabilir ya da başarısız sonuçlanabilir. Ağırlık kaybı için çeşitli yöntemler kullanılabilir fakat bu yöntemler mutlaka uzman hekim ve diyetisyenler yoluyla seçilmeli ve uygulanmalıdır. Uzmanlar tarafından uygulanan yöntemler diyetler ve obezite cerrahilerini içerir. Kullanılacak yöntem kişiye göre belirlenir ve en uygun yöntem uzman doktor kadrosu tarafından uygun tahliller yapılarak kişinin ihtiyaçlarına göre seçilir.
Sağlıklı Beslenme Planı ile Ağırlık Kaybı
En çok başvurulan obezite tedavi yöntemlerinden biri diyetisyen eşliğinde uygulanan sağlıklı beslenme listeleridir. Diyetler ile 6 ay içerisinde başlangıç ağırlığının %5 ile %10’u kadar ağırlık kaybı beklenir. Beslenme planlarında kalori açıkları oluşturularak egzersiz desteği ile kilo verme sürecine başlanır. Kişiye uygun verilen diyet listeleri ile yavaş ve sağlık kilo kaybetmek mümkündür. Fakat diyet bazı kişiler için uygulaması zor ve motivasyon gerektiren bir yöntem olabilir. Bu tarz kişilerde eğer doktor uygun görürse obezite cerrahisine yönelilir.
Bariatrik Cerrahi
Obezite cerrahisi diyet yapamayan veya diyet ile istenen sonuca ulaşamayan ciddi sağlık sorunları bulunan kişilerde ameliyat yoluyla ağırlık kaybına gidilir. Uygulanan cerrahi yöntem ise gastrik by-pass ameliyatıdır. Roux-en-Y olarak da bilinen bu cerrahi işlem ile mide ameliyat yolu ile küçültülür fakat besin alımı azaltılırken bağırsaklardan besin emilimi da azaltılmış olur. Gastrik by-pass kendi içerisinde türlere ayrılır. Bunlardan biri tüp mide ameliyatı olarak da bilinen sleeve gastrektomi işlemidir. Bariatrik cerrahi sayesinde ameliyattan sonraki 1 yıl içerisinde kişi kilolarının %75’ini kaybeder ve küçülen mide hacmi sayesinde erken tokluğa kavuşarak verdiği kilolar sayesinde bazı hastalıklarda da iyileşmeler sağlanmış olur.
Sağlık riski taşıyan obezite sorunu her geçen gün artan ve tedavi yöntemleri de gelişen bir hastalıktır. Uygun tedavi yöntemi bulunarak kişiye göre planlar oluşturulmalı ve en doğru şekilde tekrar kişinin sağlığına kavuşması sağlanmalıdır. Obezite sadece yetişkinlikte değil çocukluk ve adölesan çağlarda da oluşabilir. Yaş ilerledikçe çocukların zayıflayacağı inancı yanlıştır. Obezite durumu erken yaşta da var ise mutlaka bir uzman ile görüşerek tedavi gerekli olduğunda en uygun yöntem ile tedaviye başlanması çocukların ileriki hayatlarında oluşabilecek sağlık risklerini engellemek açısından önem taşır.
Medical Park, Türkiye’de bulunan 27 hastanesi ile obezite tedavisinde insanlara yardımcı olur ve gelişmiş cerrahi ve tıbbi yöntemlerle obezite hastalarını tedavi eder. Kendinizde ya da çocuğunuzda obezite sorunu olduğunu düşünüyorsanız, randevu oluşturarak muayene olabilirsiniz. MEDİCAL PARK